2018-01-08
Zangeres Niki Jacobs noemde het afgelopen jaar verschenen album Mameloshn van Nikitov een van de meest bijzondere en lastigste producties die zij ooit heeft gemaakt. Mameloshn dat ‘moedertaal’ in het Jiddisch betekent, biedt een enorme diversiteit in de muziek en in zowel het zelfgeschreven materiaal als in de vertolkingen van andermans werk die ook nog eens vertaald zijn. Jacobs heeft de lat hoog gelegd met haar doelstelling om de Joodse taal levend te houden in de muziek. Het Jiddisj, de taal van vooral de Oost-Europese Joden, leek vrijwel geheel te zijn verdwenen na de Tweede Wereldoorlog. Bovendien schakelden veel Joden in Israël ook nog eens over op het Hebreeuws waarmee eveneens een belangrijk onderdeel van de cultuur verloren is gegaan.Jacobs en de muzikanten van de band weten de luisteraar al enige albums lang te verrassen met herinterpretaties maar bieden daarnaast ook een stukje herkenning. De zangeres zou na voltooiing van Mameloshn verklaren tijdens het schrijfproces de taal nog meer te gaan waarderen en zelfs beter te gaan begrijpen. Ook zou zij zich afvragen hoe de pop-hits van tegenwoordig geklonken zouden hebben wanneer er geen Tweede Wereldoorlog zou hebben plaatsgevonden.
Om een idee te krijgen hoe het zou zijn geweest is het interessant om naar haar vertolkingen te luisteren van klassiekers als ‘Ain’t No Sunshine’, dat hier ‘Nit Keejn Zoensjain’ heet, of Leonard Cohen’s ‘If It Be Your Will’ dat wordt uitgevoerd als ‘Wenn Es Iz Dain Wiln’. Nog nooit zal Chaka Khan’s ‘Ain’t Nobody’ zo rigoureus zijn aangepakt. ‘Keejner Hot Nit’ zingt Nikitov terwijl de akoestische begeleiding bepaald niet minder swingend klinkt dan het elektronische origineel uit de jaren tachtig. De muzikanten die ervaring hebben in de Klezmer-, Zigeuner-, Folk-, Jazz- en allerlei soorten Wereld-muziek kunnen zich heerlijk uitleven in de mengelmoes van stijlen die op dit album te vinden zijn. Zelfs Dolly Parton’s ‘Jolene’ is onder handen genomen en is speciaal voor deze gelegenheid omgedoopt tot ‘Dzjolien’.
Bijzonder is ook de uitvoering van ‘As Tears Go By’, één van de allereerste composities die Mick Jagger en Keith Richards in 1965 samen schreven maar in dit verband nogal ongelukkig gekozen lijkt aangezien The Rolling Stones zich een jaar later, bij wijze van grap, zouden laten fotograferen in een Nazi-uniform, iets dat indertijd logischerwijs voor veel consternatie zorgde. Zij zullen zich tijdens die foto-shoot waarschijnlijk even niet gerealiseerd hebben dat er met de vele slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog, en zeker ook daarna in het Stalinistische Rusland, een heel groot stuk Jiddische cultuur is verdwenen.
Zoeken naar de originele uitvoering van ‘1968’ heeft geen zin. Het is namelijk een eigen compositie van Niki Jacobs die absoluut niet misstaat tussen het werk van al die grote componisten.Het hoogtepunt van het album is echter tevens het slotstuk. Het instrumentale ‘Erzeroumi Shoror’ is een dans uit de voormalig Griekse maar tegenwoordig Turkse stad Erzurum, waar ooit tienduizenden Christelijke Armeniërs woonden maar waar na een grootschalige deportatie in juni 1915, slechts een paar honderd mensen deze ‘pogrom’ wisten te overleven. Niki Jacobs heeft naast enkele belangrijke feiten enkele persoonlijke, begeleidende teksten op de inlay toegevoegd waarmee zij eens te meer nog eens de urgentie van dit album heeft duidelijk gemaakt.
Trio Da Kali And Kronos Quartet - LadilikanHet uit Mali afkomstige drietal van Trio Da Kali bestaat uit gelouterde...
Red Herring - Here To Distract You Wanneer een bij de redactie binnengekomen album maar lang genoeg...