2020-12-28
Niet iedereen debuteert op jonge leeftijd: Naseeruddin Saami bracht op zijn vijfenzeventigste zijn eerste album God Is Not A Terrorist [2019] uit. Dat late debuut heeft alles te maken met het feit dat hij eerst de khayál zangtechniek volledig moest beheersen, voordat hij van zijn meester zijn zang wereldkundig mocht maken. Ga er maar aan staan: khayál is gebaseerd op mystieke Soefigedichten en stamt uit de dertiende eeuw. Het is overgedragen van generatie op generatie, waarbij de gezongen taal een potpourri is geworden van Farsi, Hindi, Arabisch, Sanskriet en verschillende zogenoemde “dode’ talen. Daarnaast behelst het een negenenveertig (micro)tonen tellende toonladder, waarbij wij, als Westerse muziekliefhebbers, zeven tonen gewend zijn.Als je deze microtonen in de verschillende talen zo beheerst dat je deze met volledige overgave kan overbrengen, mag je je een Ustad (‘meester’) noemen. Het heeft van hem vijfendertig jaar volledige toewijding en opperste concentratie gevergd, voordat hij als Ustad Saami de mensen mocht toezingen. Nog steeds oefent hij dagelijks van vier uur ’s ochtend tot aan het middaguur om de techniek niet te verleren. De zangkunst was bijna verloren gegaan, ware het niet dat platenlabel Glitterbeat, de producer Ian Brennan (Grammy-winnaar met Tinariwen) had gevraagd om deze vast te mogen leggen. Aldus geschiedde en niet zonder gevaar: de Islamitische fundamentalisten hebben deze muziek verboden en inmiddels uitvoerders hiervan vermoord.
Nu is er een tweede album Pakistan Is For The Peaceful dat net als het debuut is opgenomen in de buitenlucht. Op het dak van zijn huis in Karachi brengt de zanger samen met zijn vier muzikale zoons, Rauf (harmonium), Urooj (tambura), Ahmed (tambura) en Azeem (tablas) drie nummers ten gehore. Waar hij als klein jongetje door zijn ouders als uitverkorene werd gezien om te gaan zingen, laat hij hier zijn zoons alvast deelnemen in de eeuwenoude techniek. Hij hoopt zo deze traditie over te dragen, anders gaat deze met hem het graf in.
De drie muziekstukken, ‘Prayer For A Saint’, ’Aman (Piece)’ en ‘True Notes (“Happy Morning”)’ laten zich luisteren als lange mantra’s, waarbij de harmonium in combinatie met de tambura (sitar) zorgt voor een eenvoudige, haast bezwerende, begeleiding. In het verleden bestond zijn setlist niet zelden uit een muziekstuk wat wel een uur kon duren. Zo luisteren deze drie composities ook: er is geen echt begin of einde.
Als onderdeel van The Hidden Music series voor Glitterbeat Records weet Ustad Saami zijn unieke geluid vast te leggen voor de volgende generaties. Beluister dit album dan ook als een document van een bijna uitgestorven, menselijke zangkunst en sta ervoor open. Zoals hij zelf al laat weten: “als mensen nu meer naar elkaar zouden luisteren, dan zal er wereldvrede zijn”. Laat daar alles mee gezegd zijn.
Rymden - Space SailorsHoe volg je een onverwacht succes op? Dat moeten de heren van Rymden zich...
Rodrigo Costa Félix - Tempo Rodrigo Costa Félix markeert zijn twintigjarige bestaan als fadozanger met...