VERSLAG: Congres: AI en de Muziekindustrie

Congres AI en de Muziekindustrie

Op maandag 2 december organiseert BumaStemra, samen met Sena en NVPI Muziek, het eerste congres over AI en de muziekindustrie in het Muziekgebouw aan 't IJ, vlakbij Amsterdam CS.

De impact van AI op de muzieksector is onmiskenbaar. Met diensten als Suno en Udio kan iedereen met enkele prompts een professioneel klinkend nummer genereren. Artiesten kunnen nu met nieuwe AI-tools niet alleen hun eigen visuals creëren, maar ook bijvoorbeeld stemmen en stijlen naar wens aanpassen en namaken.

Maarten Lamers, AI-onderzoeker aan de Universiteit Leiden, bespreekt in een uitgebreide keynote met een vleugje humor de huidige stand van zaken. Hij illustreert met een simpel voorbeeld hoe generatieve modellen intelligent kunnen lijken. De vraag of een AI-systeem echt creatief kan zijn, blijkt complex. Wat is creativiteit uberhaupt? AI-systemen kunnen verrassende uitkomsten geven, maar zelf kunnen ze op dit moment nog niet beoordelen of zo’n uitkomst ook een stap voortwaarts is. Dit zou in de toekomst overigens prima kunnen veranderen.

In een paneldiscussie worden vervolgens de kansen en bedreigingen van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van AI in de muziekindustrie besproken. Artiesten verdienen natuurlijk een vergoeding als hun muziek gebruikt wordt bij het trainen van AI modellen. Organisaties als BumaStemra, Sena en ook BREIN komen nadrukkelijk op voor dit soort rechten. Maar het is duidelijk dat mensen werkzaam in de muziekindustrie niet hun kop in het zand moeten steken. De ontwikkelingen gaan snel en er zijn zeker gevolgen te verwachten voor mensen die in de muziek werkzaam zijn. Fijntjes wijst presentator en moderator Angelique Houtveen erop dat er bij binnenkomst in de overigens schitterende grote zaal van Muziekgebouw aan ‘t IJ al muziek gegeneerd door AI te horen was.

Don Pepijn Schipper, beter bekend als Don Diablo doet oren klapperen als hij vertelt hoe hij AI al intensief gebruikt om zelf muziekvideo’s en nieuwe nummers te genereren. De periode in de corona-lockdown gebruikte hij om zichzelf als artiest opnieuw uit te vinden. Eerst met digitale kunst en NFT’s en nu met kunstmatige intelligente. Als drukbezet DJ zit hij veel in het vliegtuig en hij gebruikt deze tijd om op zijn laptop met de nieuwste tools bezig te zijn.

Diablo vertelt hoe hij AI gebruikt om nieuwe muziek te maken en samenwerkingen aan te gaan. Al jaren experimenteert hij met visuals. Hij vindt dat het gebruik van AI niet wezenlijk anders is dan het gebruik van een sample-pack. Het is aanpassen of sterven. Stilstaan is opgegeten worden.

Hij deelt zijn ervaringen met Suno en ChatGPT en legt uit hoe hij met AI de zanglijnen isoleert om nieuwe muziek te creëren. Zo maakte Don Diablo al zelfs een Kpop-nummer met Koreaanse tekst. Ook bij zijn samenwerking met Robbie Williams gebruikte hij AI voor het maken van de videoclip en het artwork. Robbie Williams kon het haast niet geloven dat Don Diablo dit allemaal ‘zelf’ deed.

Een stuk minder enthousiast over het gebruik van AI-technologie is Felienne Hermans. Ze vertelt in een interview door Atze de Vrieze, host van de podcast de Machine, over de nadelen van het gebruik van Kunstmatige Intelligentie. Ze preekt een soort mindfullness. Het is helemaal niet erg als het opnemen van een vioolpartij wat langer duurt of wat meer kost. Er gaat een hoop creatieve oplossingen en leerzame ervaring verloren als dit door middel van een druk op een knop of het schrijven van een prompt uit een AI-tool komt. Ook is het volgens haar een bedreiging als een paar grote (vooral Amerikaanse) bedrijven hier een te dominante rol in krijgen. Ze heeft zeker valide punten, maar lijkt met de huidige snelle ontwikkelingen toch een soort roepende in de woestijn.

Het congres 'AI en de Muziekindustrie' belichtte zowel de kansen als de uitdagingen die AI met zich meebrengt. Het is heel duidelijk dat er de komende jaren veel gaat veranderen. De muziekindustrie kan hier maar beter klaar voor zijn.